Kuɗi shine mabuɗin shirye-shiryen gudanar da aiki a ranar zaɓe – Jega

Tsohon shugaban hukumar zaɓe mai zaman kanta ta ƙasa (INEC), Farfesa Attahiru Jega, ya bayyana cewa ƙarancin kudin hannu wato cash da ake fama da shi a ƙasar nan, yazo a lokacin da ake matsanancin buƙatar kuɗin. Yana mai bayyana cewa, tsarin chanza kuɗi a daidai lokacin babban zaɓe bai dace ba.

Ya bayyana haka ne a lokacin da yake zantawa da gidan talabijin na Trust kan batutuwan da suka shafi shirye-shiryen INEC gabanin zaɓen ranar Asabar da kuma batutuwan da suka shafi zaɓe a kasar.

“A sani na, ana buƙatar kuɗi domin a lokacin da na yi zaɓe a shekarar 2015, mun tura ma’aikatan wucin gadi 750,000. Kuma ana buƙatar wannan rukunin na ma’aikata da su kwana a wurin da ake kira RAC, wato Registration Area Centre.

“Za kuma su kasance a rumfunan zaɓen su daban-daban, wataƙila daga ƙarfe 6:00 na safe har zuwa ƙarfe 7:00 na yamma ko ma fiye da haka.
Don haka suna buƙatar samun abin da za su ci.

KU KUMA KARANTA: Gwamnatin tarayyara ta ba da umarnin rufe iyakokin ƙasa domin zaɓe

“Duk waɗannan mutane za su buƙaci tsabar kuɗi saboda akwai yuwuwar babu injin ATM ko POS da za su cire. Don haka tsabar kudi abu ne da ake buƙata don shirye-shiryen gudanar da aikin INEC a ranar zaɓe, in ji shi”.

Farfesa Jegan ya kuma bayyana cewa yin kutse a rumbun adana bayanai na hukumar zabe abu ne mai yiwuwa. Domin babban zaben 2023, INEC ta bullo da wani sabon kayan aiki mai suna Bimodal Voter Accreditation System (BVAS). BVAS wata na’ura ce ta lantarki da aka ƙera don karanta katunan Zaɓe na dindindin (PVCs) da kuma tantance masu jefa ƙuri’a – ta yin amfani da sawun yatsan masu jefa ƙuri’a – don tabbatar da cewa sun cancanci kada kuri’a a wani yanki na musamman. Haka kuma za a yi amfani da na’urar wajen tura adadin waɗanda aka tantance ta kowace rumfar zabe, kai tsaye zuwa rumbun adana bayanai na INEC.

Da yake tsokaci game da tasirin BVAS, tsohon shugaban hukumar ta INEC ya yaba da matakin da hukumar zaɓe ta yi na shiryawa amma ya ce ba zai iya ba da tabbacin cewa ba za a iya kutse ba a cikin bayanan hukumar ba.

Ya ce, “Ka ga a wannan zamani, babu wanda zai iya ba ka tabbacin kashi 100 na cewa ba za a iya kutse a rumbun adana bayanai ba sai idan ba a kan layi ba.”

A shekarar 2015 da muka yi zaɓe, ma’adanar bayanan mu ba ta kan intanet ba ce. Amma yanzu, musamman saboda akwai batun watsa sakamakon lantarki, dole ne ya kasance akan intanet.

“Amma a duk faɗin duniya, ana amfani da bayanan bayanai kuma suna da aminci don amfani da su saboda yanzu mutane suna tura ingantaccen tsarin tsaro na intanet.”

Ya ƙara da cewa INEC ta tabbatar da yin amfani da ingantaccen tsaro na yanar gizo don rumbun adana bayanan su.

“Kuma INEC ta ce akai-akai, cewa sanin yanayin siyasa, sun kuma sami mafi kyawun tsaro ta yanar gizo don bayanan da suke da su. Kuma dole ne mu yi imani cewa sun yi iya ƙoƙarinsu.

“Ba yana nufin zai zama amintaccen kashi 100 ba, amma na san cewa duk wanda ke amfani da bayanan, yana amfani da madadin tsaro wanda kusan babu wanda ya sani,” in ji shi.