Farfesa Rotimi Arise na sashen kimiyyar halittu na jami’ar Ilorin, ya shawarci ‘yan Najeriya da su ƙara amfani da sabbin kayan lambu da ‘ya’yan itatuwa da kashu a cikin abincinsu na yau da kullum, domin samar da karin garkuwar jiki don yin rigakafi da kare su daga cututtuka irin su ciwmon suga, hawan jini da cutar gynbon ciki wato ulsa.
Arise ya ce a cikin laccar farko da ya gabatar cewa cin kayan lambu da ‘ya’yan itatuwa da kashu na asali masu ɗauke da sinadarin antioxidants, gajerun peptides da sinadarin micronutrients.
Da ya ke gabatar da muƙala mai taken, “haɓɓaka tsarin rayuwa: Dabarun wurin Enzymes a lafiya” yayin da yake gabatar da lacca ta farko na 228 a jami’a, Arise ya yi gargaɗi game da al’adar shan ƙwayoyi da barasa a lokaci guda kamar maganin rigakafi tare da barasa.
Ya bayyana cewa sakamakon binciken da aka gudanar kan illar haɗa magungunan kashe ƙwayoyin cuta da ake amfani da su wajen warkar da cututtuka marasa kyau da kuma ethanol wato barasa ko giya, akan wasu sifofin sinadarai na kodar bera na iya haifar da wasu guba a koda.
A cewarsa, sakamakon ya bayyana raguwar ayyukan lactate dehydrogenase na koda tare da haɓakar urea, jimlar furotin da matakan cholesterol.
“Mun kammala cewa shan barasa tare da maganin rigakafi yana da guba ga koda da kuma jiki gaba daya.
KU KUMA KARANTA:Amfanin kokumba a jikin ɗan Adam
“Wadannan binciken kuma sun nuna cewa tsawaita gudanar da invermectin da albendazole na iya zama mai guba ga hanta, koda da ƙwayoyin kwakwalwa”.
“Ana shawartar jama’a da su guji shan magunguna a lokaci guda kamar maganin kashe kwayoyin cuta tare da barasa, da kuma amfani da galena (tiro) da kuma bayyanar da fata ga man mai da aka yi amfani da su saboda haɗari ko illar da ke tattare da hakan. ” in ji shi.
Ya ce wani sakamakon binciken da suka yi ya ba da shaidar cewa bitamin E ya daidaita mummunan tasirin haɗakar invermectin da albendazole a cikin berayen.
Ya ce, “’ya’yan itatuwa na asali suna da wadatuwa da yawa a cikin sinadarin antioxidants, gajerun peptides da micronutrients. “Bincike ya kuma nuna cewa suna da kyau masu daidaitawa na enzymes masu dacewa tare da yuwuwar yin rigakafi da kariya daga cututtuka kamar ciwon sukari, hauhawar jini da ulcer.
“Ewedu (Corchoris olitorius) ganye yana da tasiri mai ƙarfi na daidaita sukarin jini da ayyukan haɓaka rigakafi. “Don haka ina ba da shawarar yawan amfani da shi a kai a kai, sannan kuma na ba da shawarar a haɗa da ‘ya’yan itatuwa da ganyen kabewa (Ugu) mai ‘Telfara occidentalis’ (Ugu) da kuma ‘ya’yan kankana da ruwan kankana a matsayin wani bangare na kayan lambu, musamman ga masu fama da ciwon suga da masu ciwon suga saboda na iyawarsu mai ƙarfi da aminci na daidaita sukarin jini.”
Farfesan na Biochemistry ya bukaci jama’a da su rika noma kashu a kai a kai a gida da kuma ofis saboda yawan sukarin jininsa da karfinsa na daidaita karfinsa da kuma kwai, yoghurt, da abinci masu kyau na taurine da Vitamin E.
Don ya bayyana cewa tawagarsa ta kuma binciki wasu tsire-tsire masu magani da aka saba amfani da su don gudanar da wasu yanayi na kiwon lafiya don samar da bayanan aminci na asali game da ikon su na ko dai ingantacce ko kuma mummuna daidaita tsarin rayuwa.
Arise ya ce, “Biochemistry shine jigon dukkan ilimomin rayuwa. Kayan aikin koyarwa, horo da bincike suna da babban jari.
Leave a Reply