Sojojin Amurka na neman wani sansanin a Yammacin Afirka bayan korar su da Nijar ta yi

Janar C.Q. Brown, Hafsan Sojin Sama na Amurka kuma shugaban Hafsoshin Sojin Amurka, wanda ke tafiya zuwa taron hafsoshin tsaro na ƙasashen Afirka, ya faɗa wa ‘yan rahoto gabanin saukar jirginsa a Botswana ranar Litinin cewa, zai zanta da abokan aiki daban-daban a yankin.

Janar Brown ya faɗa wa ‘yan jaridar da ke tafiya tare da shi cewa, “Ina ga akwai wasu damarmaki. Kuma akwai ƙasashen da tuni muna aiki tare da su a Afirka ta Yamma”.

Ya ƙara da cewa gina wannan dangantaka za ta iya “samar da damarmaki gare mu don haɓaka ƙarfin da muke da shi a baya a Nijar da sauran wurare”.

Amma Janar Brown ya ƙi ya faɗi waɗanne ƙasashen ne Amurka take dubawa. Amma wani jami’in Amurka ya gaya wa Reuters cewa gwamnatin Shugaba Joe Biden ta fara tattaunawa da ƙasashe kamar Benin da Ivory Coast da Ghana.

Sai dai ba a tunanin sojin Amurka za su iya miƙe ƙafa wajen maimaita abin da suka yi a Nijar don yaƙi da ta’addanci a nan kusa.

KU KUMA KARANTA: Sojojin Amurka za su kammala ficewa daga Nijar 15 ga Satumba

Abin lura shi ne, korar da aka musu a Nijar na nufin sun yi asarar filin jirgi na 201, wanda Amurka ta gina a kusa da Agadez da ke tsakiyar Nijar, wanda ta kashe dala miliyan 100.

Kafin juyin mulkin sojin Nijar na bara, sansanin sojin ya kasance jigo ga yaƙin da Amurka da Nijar suke yi kan ‘yan ta’adda da suka kashe dubban mutane, kuma suka tagayyara ƙarin miliyoyi.

Wani jami’in Amurka daban, shi ma ya faɗa cikin sirri cewa, ba a saka ran ganin wani babban sansanin sojin Amurka, ko kuma yin ƙaura gaba ɗayan rundunar daga Nijar zuwa wani wuri.
Jami’in na biyu ya ce, “Ba ma sa ran jin sanarwar wani babban aikin gina sansanin soji a ko ina nan kusa”.

Yanayin siyasa mai cike da ƙalubale a Yammaci da Tsakiyar Afirka yana da sarƙaƙiya ga Amurka. Yankin ya fuskanci juyin mulkin soji har guda takwas cikin shekaru huɗu, ciki har da na Nijar da maƙwabtanta Burkina Faso da Mali.

Gwamnatocin sojin da ke mulkin yawancin ƙasashen sun ja baya da aiki tare da ƙasashen Yamma har da Amurka, – wadda a doka ta haramta wa sojinta taimaka wa gwamnatocin da suka ƙwace mulki ta juyin mulki. Ƙasashen suna ci gaba da komawa wajen Rasha, wadda ba ta da irin wannan tarnaƙin.

“Amurka ta daɗe tana da abokan aiki a yankin,” cewar Catherine Nzuki wadda ke cibiyar Center for Strategic and International Studies da ke Washington.

“Kuma yanzu da aka kori Amurka daga Nijar, babbar tambayar da Ma’aikatar harkokin Waje, da Ma’aikatar Tsaron Amurka ke yi ita ce: Shin muna rasa abokai ne a yankin? Shin abubuwa na sauyawa cikin hanzarin da muka kasa bibiyar su?”

Jami’in Amurka na biyun ya amsa cewa sojin Amurka suna nazarin sauye-sauyen da ke faruwa cikin gaggawa.

“Muna nazari cikin tsanaki a yanzu kuma muna tunani game da yadda manufofinmu za su kasance,” cewar jami’in.

Ƙarfin da Amurka za ta samu tare da sabbin manufofin, wajen samun damar daƙile barazanar ƙungiyoyin masu amfani Musulunci suna faɗaɗa a yankin Sahel mai fama da matsanacin yanayin muhalli da arziƙi, wanda har yanzu ba a fayyace ba.
“Barazanar ‘yan ta’adda ta yi ƙamari,” cewar jami’in na biyu.

Zuwa yanzu, janyewar Amurka daga Nijar tana kammala kamar yadda aka tsara gabanin wa’adin 15 ga Satumba, jami’an Amurka sun ce, da rundunar da ba ta wuce 600 ba da ta rage a sansanin Air Base 101, abin da ya rage shi ne tafiya filin jirgin sama na Diori Hamani International Airport, da ke Niamey.

Yayin da Amurka ke ficewa, Rasha ta girke tarin jami’an soji a wannan sansanin, inda suke gudanar da ayyukan ba da horo. Jami’an Amurka sun ce sojojinta ba sa wata mu’amala da takwarorinsu na Rasha.

Janar Brown ya bayyana fatan cewa ko da bayan ficewar Amurka, za a iya samun hanyar ci gaba da alaƙar tsaro a gaba, tare da Nijar, ganin tsawon shekarun da aka yi ana zuba kuɗi da ƙulla alaƙar soji.

“Muna da ofishin jakadanci a can, don haka muna da alaƙa har yanzu. Don haka ban san ko ƙofar ta kulle gabaɗaya ba,” cewar Janar Brown. “Kenan a gaba, idan dama ta samu don sake gina alaƙa, da ƙarfafa dangantaka, za mu yi aiki da gwamnatin Amurka don gano hanyar da ta fi dacewa don yin haka.”

Wani harin haɗin-gwiwa na Amurka da Birtaniya ya kashe mutum biyu a Yemen

Sojojin Amurka da na Birtaniya sun sanar cewa sun kai hare-hare kan mayaƙan Houthi da ke Yemen.

Ranar Alhamis kafar watsa labarai ta Houthi ta tabbatar da kisan aƙalla mutum biyu a hare-haren.

Ma’aikatar tsaron Birtaniya ta ce an kai hare-haren na haɗin-gwiwa ne a wurare uku a birnin Hodeidah da ke gaɓar Bahar Maliya.

KU KUMA KARANTA: Sojojin Amurka za su kammala ficewa daga Nijar 15 ga Satumba

Gidan talbijin na Al Masirah wanda ƙungiyar Houthi take gudanar da shi ya ruwaito cewa an kashe aƙalla mutum biyu sannan aka jikkata mutum 10 a hare-haren da aka kai a wani gini na gidan rediyo a lardin Al-Hawk na birnin Hodeidah.

Kenya ta soma sauraron ƙararraki kan zargin cin zarafi da sojojin Birtaniya suka yi

Kenya za ta soma zaman sauraren ƙararrakin jama’a a ranar Talata kan zargin take hakkin ɗan’adam da kuma cin zarafi da sojojin Birtaniya suka yi a kasar wadda ta taba yi wa mulkin mallaka.

Sashen horar da sojojin Birtaniya a Kenya (BATUK) wuri ne na tafiyar da ayyukan da suka shafi tattalin arzikin mutane da dama a tsakiyar garin Nanyuki, inda aka kafa sansanin soji na dindindin, amma kuma ana zargin sojojin da ke wurin da aikata laifuka ciki har da kisan kai.

Ɗaya daga cikin manyan laifuka da suka fi ɗaukar hankali a shekarar 2012, shi ne na tsintar gawar wata mata ‘yar ƙasar Kenya a cikin wata rijiya a Nanyuki, inda ganinta da rai na ƙarshe da aka yi tare da wani Sojan Birtaniya ne.

Iyalan Agnes Wanjiru sun shigar da ƙara a Kenya kan mutuwar matashiyar mai shekaru 21, amma babu wani ci gaba da suka samu kan shari’ar, inda aka yi ta ɗage sauraron ƙarar.

Yanzu dai ana sa ran sake sauraron ƙarar a ranar 10 ga watan Yuli kamar yadda kafafen yada labarai na ƙasar suka rawaito.

A makon jiya ne majalisar dokokin Kenya ta sanar da cewa za ta gudanar da zaman sauraron ƙararrakin jama’a har guda hudu ciki har da na Nanyuki kan cin zarafin da ake zargin sojojin Birtaniya da aikatawa a ƙasar.

Za a yi zaman sauraron ƙararrakin ne tsakanin ranakun Talata da Alhamis na wannan makon inda za gudanar da ”bincike kan zarge-zargen take hakkin bil’adama da suka haɗa cin zarafi da azabtarwa da tsare mutane ba bisa ka’ida ba da kuma kashe- kashe,” a cewar wata sanarwar da majalisar ta fitar.

KU KUMA KARANTA: Ana fargabar zaftarewar ƙasa ta rutsa da mutane da dama a Kenya

Kazalika zaman zai yi duba kan “zargin take hakkokin ɗa’ar aiki da suka haɗa da cin hanci da rashawa da aikata zamba da kuma nuna wariya da cin zarafi da sauran munanan dabi’u.”

Birnin Landan da Nairobi suna takun-saƙa kan batun hukunta sojojin Birtaniya da suka take dokokin Kenya, inda a baya gwamnatin Birtaniya ta ce ba ta amince da hurumin kotun Kenya na bincike kan kisan Wanjiru ba.

Da yake amsa tambayoyi kan sauraron karar na wannan makon, mai magana da yawun hukumar Biritaniya ya shaida wa kamfanin dillacin labarai AFP cewa: “Hukumar Birtaniya a Nairobi da BATUK suna da niyyar ba da hadin kai ga binciken.

“Haɗin gwiwar ayyukan tsaro na Birtaniya da Kenya na ɗaya daga cikin manyan ginshiƙan dangantakarmu kuma horon da muke samarwa ta haɗin gwiwa da ayyukan da muke yi tare suna taimakawa wajen samar da tsaro ga al’ummar Kenya da Birtaniya,” in ji shi.

A ranar Alhamis din da ta gabata ne tawagar Birtaniya ta ce babban kwamishinanta Neil Wigan ya gana da iyalan Wanjiru, waɗanda suka dade suna neman a yi musu adalci kan kashe ta da aka yi.

“Taron ya ba da dama ga Babban Kwamishinan ya saurari ‘yan’uwan marigayiyar tare da yi musu ta’aziyya. Kazalika ya samu damar jaddada matsayar Birtaniya na ci gaba da bayar da cikakken haɗin kanta ga binciken da Kenya ke yi kan (mutuwar Misis Wanjiru),” in ji sanarwar.

A watan Oktoban 2021 ne, Jaridar ‘The Sunday Times’ ta Biritaniya ta ruwaito cewa wani soja ya shaida wa abokansa cewa sun kashe Wanjiru kuma ya nuna musu gawarta.

Rahoton ya yi zargin kan cewa an sanar da manyan jami’an soji game da kisan, amma ba a dauki wani mataki akai ba.

An ƙaddamar da bincike kan batun ne a shekarar 2019 amma ba a bayyana sakamakon ba ga al’ummar.

‘Yan sandan Kenya sun sanar da cewa za a sake buɗe binciken bayan rahoton da Jaridar Sunday Times ta fitar.

Iyalan Wanjiru sun shigar da karar sojojin Birtaniya a Kenya da kuma ‘yan sanda da jami’an shari’a da na siyasa na Kenya kan batun mutuwarta.