Labarai
Najeriya na cikin ƙasashen da yawan al’ummarta zai yi ta ƙaruwa – MƊD
Najeriya na cikin ƙasashen da yawan al’ummarta zai yi ta ƙaruwa – MƊD
Hukumar Kidayar Yawan Al’umma na Majalisar Ɗinkin Duniya (UNFPA) ta ce tuni yawan jama’ar duniya da ke ci gaba da ƙaruwa a sassa da yankuna daban-daban tuni ya zarce mutane biliyan takwas.
UNFPA ta ce ƙasashe irin su Najeriya a yankin Afirka, na daga cikin waɗanda yawan jama’rsu zai yi ta ƙaruwa nan da shekaru masu zuwa.
A cewar sabon rahoton na UNFPA kan yawan jama’a na 2024, sauye-sauyen yawan al’ummar duniya ya nuna gagarumin sauye-sauyen da ake samu a yanayin ci gaban yanki da yawan jama’a da kuma yawan birane.
Rahoton ya ce mutane ‘yan shekaru 65 zuwa sama sun kusan ninka sau biyu zuwa kashi 10.3%, kuma ana sa ran wannan yanayin zai ci gaba.
Yayin da jama’a ke ƙara tsufa a duniya, yankunan Turai da Arewacin Amurka, da sassan Asiya suna ganin ƙaruwar yawan tsofaffi, lamarin da ke haifar da ƙalubale ga kiwon lafiya da shirye-shiryen ritaya da haɓakar ayyuka.
Majalisar Ɗinkin Duniya ta ware duk ranar 11 ga watan Yuli a matsayin “Ranar Yawan Jama’a ta Duniya” don faɗakar da jama’a a kan abubuwan da suka shafi yawan al’umma.
Kamfanin dillancin labarai na Anadolu ya tattara bayanai daga majiyoyin MƊD kan halin da al’ummar duniya ke ciki a halin yanzu, da suka hada da ci gaban yankuna da raguwar yanayin da ake ciki, albarkacin ranar yawan jama’a ta duniya.
KU KUMA KARANTA: Ƴan gudun hijirar Sudan da ke Chadi na fuskantar tsananin rayuwa shekara guda da soma yaƙi
Afirka ta kasance yankin da ya fi samun saurin bunƙasar jama’a, inda ake sa ran karuwar yawan jama’a a kasashe kamar Najeriya da Habasha da Jamhuriyar Dimokaraɗiyyar Congo saboda yawan haihuwa da kuma inganta harkokin kiwon lafiya.
Ana kuma samun ƙaruwar jawan jama’a sosai a Gabashi da Kudancin Afirka, mai yawan jama’a miliyan 688, da kuma a Yammacin Afirka da Tsakiyar Afirka, mai yawan mutane miliyan 516.
A Asiya kuwa, ƙasashe irin su Indiya da China suna samun raguwar yawan jama’a saboda raguwar yawan haihuwa, yayin da ƙasashen kudu maso gabashin Asiya irin su Indonesia da Philippines ke ci gaba da samun matsakaicin ci gaba.
A Turai, ƙarancin yawan haihuwa da yawan tsufa da yanayin ƙaura suna haifar da raguwar yawan jama’a.
Ƙasashe kamar Jamus da Italiya da Rasha suna fuskantar ƙalubale tare da raguwar ma’aikata da hauhawar dogaro.
Bisa ƙididdigar da UNFPA ta fitar, yawan mutanen duniya masu shekaru 65 zuwa sama ya kusan ninka sau biyu daga kashi 5.5% a shekarar 1974, zuwa kashi 10.3 cikin 100 a shekarar 2024.
An yi hasashen wannan adadi zai kai kashi 20.7% nan da shekarar 2074, sannan adadin ‘yan shekara 80 zuwa sama sai nunka sau uku.
A halin yanzu ƙasashen da suka ci gaba ne ke da kaso mafi tsoka na yawan tsofaffi, yayin da kasashe masu tasowa galibi ke da mutanen da shekarunsu ke haurawa.
Samun yawan tsofaffi a duniya yana da alaƙa da ƙaruwar matsakaicin tsawon rayuwa da raguwar yawan haihuwa a ƙasashe da yawa.
Matar da ta fi tsufa a duniya ta rasu
Matar da ta fi kowa tsufa a duniya, ‘yar kasar Spain, Maria Branyas Morera, wacce aka haifa a Amurka kuma ta ga ‘yan duniya biyu, ta mutu tana da shekaru 117, in ji danginta.
“Maria Branyas ta bar mu. Ta mutu kamar yadda ta yi fata: wato a lokacin da take barcinta, cikin kwanciyar hankali kuma ba tare da jin raɗaɗi ba,” kamar yadda danginta suka rubuta a shafinta na X a ranar Talata.
“Za mu riƙa tunawa da ita saboda nasiharta da kyautatawarta,” in ji su.
KU KUMA KARANTA: Tsohon shugaban hukumar ƙwallon ƙafa ta Afirka, Issa Hayatou, ya rasu
Branyas, wacce ta rayu tsawon shekaru 20 da suka gabata a gidan kula da tsofaffi na Santa Maria del Tura da ke garin Olot a arewa maso gabashin Spain, ta yi gargadi a cikin sakon da ta wallafa cewa tana jin “raunana”.
“Lokacina ya kusa. Kada ku yi kuka, ba na son a zubar min hawaye. Kuma kar ku wahalar da ni. Duk inda na je, zan yi farin ciki,” ta faɗa a shafin nata wanda iyalanta ke kula da shi.
Guinness World Records a hukumance ya amince da matsayin Branyas a matsayin wadda ta fi kowa tsufa a duniya a cikin watan Janairun 2023 bayan mutuwar Bafaranshe Lucile Randon mai shekara 118.
Bayan mutuwar Branyas, mutumin da ya fi kowa tsufa a duniya shi ne Tomiko Itooka dan kasar Japan, wanda aka haife shi a ranar 23 ga Mayun 1908 kuma yana da shekaru 116 a duniya, a cewar ƙungiyar bincike kan tsofaffi ta Amurka.
Maria Branyas Morera ta ce tsawon rayuwar da ta samu yana da alaƙa ne da rashin ɗaukar rayuwa da zafi da kula da lafiyar ƙwaƙwalwarta da ta jiki da kuma yin alaƙa mai kyau da mutane.
A yanzu bayan mutuwar Branyas, wani ɗan Japan Tomiko Itooka mai shekara 116 ne zai zama mutum mafi tsufa a duniya.
Za mu shiga yajin aiki matuƙar wani abu ya sami shugabanmu – NLC
Daga Idris Umar, Zariya
Shugabancin ƙungiyar ƙwadago ta Najeriya ta yi barazanar yin watsi da duk wasu kayan aiki a duk faɗin ƙasar idan rundunar ‘yan sandan Najeriya ta tsare shugabanta, Comrade Joe Ajaero.
Kungiyar ta yi wannan barazanar ne a safiyar ranar talata a hedkwatarta, jim kaɗan bayan gudanar da taron gaggawa na Majalisar Zartarwa ta ƙasa, domin tattaunawa kan gayyatar da ‘yan sanda suka yi wa Shugaban NLC, kan zargin tallafa wa ayyukan ta’addanci.
Hukumar ta NEC ta yanke shawarar cewa Ajaero ya mutunta gayyatar da ‘yan sanda suka yi masa amma ya lura cewa mai ba su shawara kan harkokin shari’a ya nemi ƙarin lokaci domin Shugaban NLC ya gurfana gaban hukumar ‘yan sanda.
Kwamared Ado Kabiru Sani, mataimakin shugaban ƙungiyar NLC, ya buƙaci ma’aikatan ƙasar nan da su kasance cikin shirin ko ta kwana domin samun ƙarin umarni idan ‘yan sanda suka yi abin da ya saba tsammanin tsare Ajaero.
KU KUMA KARANTA: Zanga-Zanga: DSS ta musanta kai samame ofishin NLC
A cewarsa “A matsayinmu na cibiyar ƙwadago, za mu mutunta gayyatar da ‘yan sanda suka yi mana, domin mu ba ƙungiyar da ba ta da fuska ba ce, amma muna aiki da lauyanmu na tsawon lokaci.
“Idan aka kama shugaban mu na ƙasa, duk ma’aikata za su sauƙe kayan aiki nan take. Ya kamata mu jira ƙarin umarni daga shugabanninmu.”
Mata da miji sun damfari al’umma sama da miliyan 80 a Kano
Wasu mata da miji da suka zo garin Bebeji a jihar Kano, suka kama gidan haya suka zauna, mijin ya nemi aikin kamfani a garin sun kai kusan shekara uku, sai suka fara sai da taliya.
A hankali ana zuwa ana saya akan farashi mai sauƙi har ta kai ga mutane ba sa iya sayan taliya a wani gurin sai wajensu, suna sayar da taliya duk guda ɗaya akan naira 600 in kuma a shago ne zaka saya nai ɗari 750 ko sama da haka.
Wannan sauƙin ne ya sa mutane suke tururuwa har da daga wasu garuruwa ana zuwa saya ko mota ɗaya aka kawo a nan take yake ƙarewa.
A hakan wasu ma ba sa samu, sai mutane suka koma ba da kuɗi kafin a kawo taliyan.
Za a ɗauki sunanka idan an kawo duk wanda ya ba da kuɗi ana ƙiran suna a ƙarshe dai ta kai ta kawo tun kafin a kawo za ka ba da kuɗin ka in an kawo sai a ba ka, akwai masu ba da miliyan 4, 5, da dai masu dubun nan ɗarurruka.
KU KUMA KARANTA: Makaho ya damfari wata mata naira miliyan 19, ya yi lalata da ‘yarta da jikarta
A yanzu haka wannan mata da mijinta jiya sun gudu anne mesu an rasa. Sun tafi da kuɗin da ana zaton sun fi million 80.
Muna ƙira ga Jama’a sai a kula ka da wasu su zo garinku da irin wannan dan indai haka suke yi tabbas za su iya zuwa wani garin, sai an saba dasu daga ƙarshe su damfari mutane su gudu. Ubangiji Allah ya kiyaye.
–Majiya Tsumagiya ta Kwafoshi
Matar da ta fi tsufa a duniya ta rasu
Za mu shiga yajin aiki matuƙar wani abu ya sami shugabanmu – NLC
Mata da miji sun damfari al’umma sama da miliyan 80 a Kano
Wasu matasa a Bauchi sun ƙone ɓarayin adaidaita sahu har lahira
Mutum 129 sun mutu, sama da 120 suka jikkata sakamakon ambaliyar ruwa
Yadda zanga-zangar tsadar rayuwa ta koma tarzoma a Yobe
Ra’ayi: Buɗaɗiyar wasiƙa zuwa ga Gwamnan Kano
An watsa wa budurwa tafasasshen man gyaɗa a fuska a Zariya
Matashi ya koma rayuwa a cikin kogon bishiya a Yobe
Jawabin Shugaba Tinubu kan zanga-zanga a Najeriya
-
Kotu1 year agoKotu tayi watsi da ƙarar APC game da zaɓen Abba Gida Gida
-
Labarai11 months agoDalilin da ya sa na saka wa matata sasari – Wani magidanci a Potiskum
-
Ƙasashen Waje1 year agoƊaliban Najeriya a Sudan sun nemi a kwaso su daga ƙasar
-
Labarai1 year ago‘Yan banga sun kama wani mutum da ke yunƙurin sace yarinya a Kano