Hukumar kiyaye haɗurra ta ƙasa (FRSC) ta koka kan yawaitar tudun taƙaita gudu ‘bump’ ‘ba bisa ƙa’ida ba a babbar hanyar Gombe zuwa Yola.

Babban kwamandan hukumar FRSC a jihar Gombe Felix Theman ne ya bayyana hakan a wata sanarwa da ya rabawa manema labarai a jiya laraba.

A cewarsa, abin rage gudun ba kawai suna haifar da babban haɗari ga jama’a masu ababen hawa ba, har ma suna haifar da lalata hanyar da wuri wanda gwamnati ke kashe kuɗi wajen ginawa.

Ya ce tsakanin al’ummomin Cham da Bambam da ke kan babbar hanyar da ta ke da nisan kilomita 40, al’ummomi sun kafa ‘bump’ kusan tudu 57 ba gaira ba dalili, ya ƙara da cewa akwai kuma wasu 18 a kan hanyar Bambam zuwa garin Kaltungo. “

KU KUMA KARANTA: Jami’an hukumar FRSC za su fara kama motocin da lambarsu suka shuɗe

Direbobi sun ka sa bin ƙa’idojin gudu a wuraren da aka gina, al’ummomi kuma ba su bari hanyoyin su kasance ba yadda suke ba.

Yakamata al’umma su nisanta kansu daga wannan aikin ta taimakon kai domin yin hakan ba zai haifar da ɗa mai ido ba kawai amma a ƙarshe zai haifar da lalacewar hanyar da al’umma ke matuƙar buƙata.

“Ya kamata al’ummomi su yi ƙira ga mai kula da ayyuka na tarayya wanda alhakinsa shi ne kimanta matsalolin tsaro da nufin samar da mafita mafi aminci kamar yadda ya dace,” in ji kwamandan.

Ya kuma bayyana cewa aƙalla mutane bakwai ne suka mutu sannan 20 suka samu raunuka sakamakon haɗurra mota da aka yi a lokacin bikin ƙaramar Sallah da aka yi a jihar Gombe inda ya buƙaci masu ababen hawa da su riƙa tuƙa mota a ƙa’idance.

Kwamandan hukumar kiyaye haɗurra ta ƙasa FRSC a jihar Bauchi, Yusuf Abdullahi ya koka kan yadda za a yi amfani da tsarin shari’a don hukunta masu safarar ababen hawa domin daƙile haɗurran tituna a ƙasar nan.

Ya yi wannan ƙiran ne a wata hira da ya yi da Kamfanin Dillancin Labaran Najeriya ranar Alhamis a Bauchi. A cewarsa, dokokin da ke jagorantar haɗurran tituna ba su da tsauri, don haka akwai buƙatar shigar da dokar Shari’a a cikin dokokin zirga-zirga.

Abdullahi ya ce matakin zai sanya ladabtarwa, da ƙarfafa da mutunta dokokin zirga-zirga da kuma inganta yanayin tsaro a tsakanin masu ababen hawa. Ya ce hakan zai kuma daƙile yawaitar munanan al’amuran da ke faruwa a kan hanyar da tuƙin ganganci.

“Mu gabatar da Shari’ar Musulunci a cikin haɗurran mota kuma mutane za su farka. Mutanenmu sun yi sakaci sosai, kuma masu abin hawa ba sa damuwa su duba su.

KU KUMA KARANTA: Jami’an hukumar FRSC za su fara kama motocin da lambarsu suka shuɗe

“Idan ba mu gabatar da Dokar Shari’a ba, yawancin masu amfani da hanyar, musamman a wannan yanki ba za su fara tunani sau biyu ba kafin su yi duk abin da suke so.

“Shigo da tsarin Shari’ar Musulunci zai daƙile munanan ɗabi’u, domin galibin haɗurrukan na faruwa ne saboda munanan halaye daga masu ababen hawa da sauran masu amfani da hanyar.

“Mutane ba sa so su huta, suna da sauri saboda suna son samun kuɗi. “Idan aka gabatar da dokar, a lokacin da kuka yi hatsari, za a binciki lamarin, wanda ya aikata laifin da danginsa su ma su ke da alhakin duk wani abu da ya faru a cikin motar.

“A wani yanayi da direban ya rasa ransa a wani hatsarin mota, idan aka same shi da laifi, shi ma mai motar za a ɗora masa alhakinsa domin za a bayyana cewa bai yi aikin gida ba kafin ya ba da motar.

“Dokar da ake da ita tana aiki, duk da haka, gwargwadon yadda take aiki yana da matukar muhimmanci domin a ƙasashen da ake aiwatar da Shari’ar Musulunci, tana jagorantar ɗabi’u ta yadda har ’yan uwa da abokan arziƙi ke jagorantar dangantakarsu ta fuskar abin da za a yi ko kuma a yi ban yi ba,” in ji shi.

A cewarsa, ba a bar wanda ya aikata laifin shi kaɗai ba, kamar yadda Shari’a ta zo daidai da ‘yan uwa. “Idan ana ɗaukar tsauraran hukunci ga masu laifin haɗarurrukan hanya, zai yi matuƙar taimaka mana wajen daƙile dukkan direbobi da sauran masu amfani da hanyar tare da sanya su tuƙi a hankali don guje wa haɗarurruka.”

Ya lura cewa dokar al’ada ba ta yi la’akari da halin da ake ciki ba kuma ba ta kula da ayyuka har zuwa ƙarshe ba, sai dai kawai ta duba abin da ke faruwa nan take ne yayin da shari’ar ta zurfafa kan abin da zai faru.

Ya ce, “Shari’ar Musulunci za ta fi kyau. Idan ka dubi ƙasashen da ake yinta, aikin kowa ne domin alaƙarka da abokanka sun san cewa ba za a iya tada hankali ba”.

Hukumar kiyaye haɗura ta ƙasa FRSC, ta ce za ta ci gaba da kama masu ababen hawa da ‘plate number’ ɗinsu suka fashe ko suka shuɗe saboda barazana ce ta tsaro ga jama’a. Jami’in hulɗa da jama’a na FRSC, Bisi Kazeem ne ya bayyana haka a wata hira da ya yi da kamfanin dillancin labarai na Najeriya ranar Alhamis a Abuja.

Kazeem ya ce, masu aikata laifuka na amfani da farentin lambobi wajen aikata munanan laifuka a ƙasar, domin kama irin waɗannan motoci zai inganta tsaron rayuka da dukiyoyi.

“Abin da muke cewa shi ne, tuƙin abin hawa mai lamba ta musamman a kan hanyoyinmu kamar zama da maƙwabta ne da ba su da asali; wannan babban hatsarin tsaro ne ga sauran masu amfani da hanyar.

KU KUMA KARANTA: Hukumar FRSC ta ƙwato motoci 385 da aka sace ta hanyar sabon tsarin tantancewa

Ya ƙara da cewa, “Wannan saboda miyagu, masu garkuwa da mutane, ‘yan ta’adda da sauran maƙiya jihar na iya yin amfani da wannan giɓin wajen aikata munanan laifuka domin a ɓoye sunayensu.” Kazeem ya ce, hukumar za ta ci gaba da wayar da kan masu ababen hawa kan yadda ya kamata su kasance masu bayyanannun lambobi.

“Ina ganin ya kamata a ba da fifiko a nan wajen ilimantar da mutane kan buƙatar sanin tushe ta yadda masu lambobi na musamman za su iya maye gurbinsu maimakon ba da uziri kan ko kamawa na kusa,” in ji shi.

Mista Kazeem ya ce, aikin hukumar FRSC ya haɗa da tabbatar da manyan tituna lafiya, zayyana da samar da lambobin mota da kuma kiyaye duk wani bayani game da ababen hawa a Najeriya.

Jami’in wayar da kan jama’a na FRSC ya ce ya kamata masu ababen hawa maimakon FRSC, su ɗauki nauyin sake fitar da lambobinsu da suka lalace. A cewarsa, lamban faranti na dusashewa ne saboda wanke motoci.

“A wannan yanayin da sauran abubuwan da suka shafi sata, asara da kuma yanke jiki daga haɗarurrukan, maye gurbinsu yana kan farashin masu abin hawa.

“Irin waɗannan masu motocin dole ne su fara nema kuma za a tuntuɓe su kan kuɗin da ake buƙata don maye gurbin ta hanyar hukumar kula da motocin.

“A inda ake samun kayan aikin ƙera lambobin, ba a kwashe kwanaki biyu ana ba da lambar motar sabuwar mota. “Haka kuma ƙasa da mako guda don sake fitowa idan an yi sata, asara, yanke jiki da kuma inda suka dushe,” in ji shi.

Kakakin ya ƙara da cewa, ba burin hukumar FRSC ba ce ta kama masu ababen hawa da kuma kame motocinsu, sai dai a wayar musu da kai kan yin abin da ya dace. Ya ƙara da cewa tabbatar da tsaro a kan tituna wani nauyi ne na haɗin gwiwa.

“Idan ana maganar aiwatar da doka, koyaushe akwai haɗin gwiwa tsakanin hukumomin tsaro. “Game da wayewa, mun fara hakan tun kafin a fara aiwatar da dokar.

“Hakan ya faru ne saboda rundunar tana da al’adar fara fayyace kamfen na faɗakarwa da wayar da kan jama’a kan manufofi kafin aiwatar da su yadda ya kamata,” in ji shi.

Mista Kazeem ya musanta cewa lambobin da hukumar FRSC ta fitar ba su da inganci. “Idan abin hawa da dukkan sassanta da suka haɗa da fentin da ke cikinta za su shuɗe, su lalace, to bai kamata lambar ta zama daban ba.

“An san mu da inganci, a cikin ayyukanmu da kayayyakinmu, don haka cewa ingancin kayan da muke amfani da su ba su da inganci, ba ya nuna gaskiya.

“Muna sane da wannan amma ba mu hana mu yin abin da yake daidai ba kuma za mu ci gaba da tsayawa kan gaskiya tare da aiwatar da aikinmu.”